Kronika Dzierzwy. Znana również pod nazwą Kroniki Mierzwy. Polska kronika spisana po łacinie w początkach XIV wieku. Jest to dzieło o charakterze kompilacyjnym czerpiące z dorobku polskiego dziejopisarstwa i annalistyki. Kronika Dzierzwy powstała najprawdopodobniej w Krakowie, a jej autorstwo przypisuje się mnichowi franciszkańskiemu ze zgromadzenia krakowskich minorytów.
Autor kroniki był zapewne mnichem z zakonu franciszkanów. Franciszkanie sprowadzeni zostali do Krakowa z Pragi w pierwszej połowie XIII wieku. Klasztor w Krakowie wzniósł dla nich książę Bolesław Wstydliwy. Autor kroniki jawi się jako zwolennik tendencji zjednoczeniowych oraz likwidacji rozbicia dzielnicowego, dlatego wskazuje się na jego związki z dworem Władysława I Łokietka.
Kronika Dzierzwy jest dziełem o charakterze kompilacyjnym. Bazuje na wcześniejszych dziełach polskiej historiografii. Autor korzystał zwłaszcza z Kroniki Polskiej mistrza Wincentego, którą dość swobodnie przerabiał i uzupełniał, oraz dorobku rocznikarstwa małopolskiego. Na uwagę zasługuje dbałość autora o chronologię. Kronika krakowskiego franciszkanina opisuje dzieje Polski począwszy od czasów legendarnych. Zapis kronikarski doprowadzony jest do roku 1288. Kronika Dzierzwy przetrwała do naszych czasów w pięciu rękopisach. Cztery rękopisy pochodzą z XV, a jeden z wieku XVI.
| Monumenta Poloniae Historica. Nova Series, T. 15, Kronika Dzierzwy, opracowanie Krzysztof Pawłowski, Kraków 2013. |
| Jacek Banaszkiewicz, Kronika Dzierzwy. XIV-wieczne kompendium historii ojczystej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1979. |