Syn legendarnego Ziemomysła, pierwszy poświadczony w źródłach przedstawiciel dynastii Piastów. Pierwsze informacje na temat Mieszka pojawiają się w relacjach żydowskiego kupca i podróżnika o imieniu Ibrahim ibn Jakub. Wspomina także o Mieszku saski kronikarz Widukind z Korbei opisując walki księcia i jego Słowian, których nazywa Licikaviki, ze zbuntowanym przeciwko cesarzowi komesem Wichmanem, który wraz z Wieletami zdołał Mieszka dwa razy pokonać, zabił też nieznanego z imienia brata księcia. Zaskakujący jest fakt, iż postać Mieszka I wyłania się z materiałów źródłowych niespodzianie jako władca dużego, dobrze zorganizowanego i silnego militarnie państwa. Źródła saskie zwą go w tym czasie amicus imperatoris, a on sam jest prawdopodobnie trybutariuszem cesarza ze świeżo zdobytych na zachodzie ziem. Od tego czasu Mieszko I i jego Gnieźnieńskie Państwo gości na stałe na kartach średniowiecznych dokumentów źródłowych.
Kalendarium
963-965 - W latach tych Mieszko toczył walki z Wieletami sprzymierzonymi z komesem Wichmanem, zginął w nich nieznany z imienia brat księcia. Funkcjonuje też pogląd, iż Mieszko popadł w tym czasie w konflikt z margrabią Marchii Wschodniej Geronem i osłabiony zmuszony został do zawarcia porozumienia z cesarzem, na mocy którego zobowiązał się do płacenia trybutu ze zdobytych na zachodzie terytoriów, prawdopodobnie ziem Lubuszan aż po rzekę Wartę.
965 - Przybycie do Gniezna księżniczki czeskiej Dobrawy Przemyślidki, córki Bolesława I Srogiego (Okrutnego).
966 - Chrzest Polski. Długo utrzymywał się pogląd, że przyjmując chrześcijaństwo chciał Mieszko uniknąć przymusowej chrystianizacji oraz idącego za tym uzależnienia politycznego ze strony Niemiec i ocalić w ten sposób suwerenność Państwa Gnieźnieńskiego. Przytacza się tu na dowód przegrane potyczki Mieszka z margrabią Geronem i jako ich skutek porozumienie zawarte z cesarzem. Krytyka tego stanowiska dowodzi, iż w owych latach zagrożenie ze strony Niemiec nie wchodziło w grę, było wręcz przeciwnie. Dla Mieszka największym zagrożeniem miał być wtedy Związek Wielecki, w podobnej sytuacji znajdowało się wówczas Księstwo Saksonii. Zawierając potwierdzony małżeństwem sojusz i przyjmując chrześcijaństwo z Czech Mieszko zdawał sobie doskonale sprawę, iż w ten sposób zmniejszy bezpośrednie zagrożenie ze strony Wieletów będących przecież sojusznikami Czechów. Pomimo przyjęcia chrześcijaństwa z Czech należy mieć świadomość, że w tamtych czasach papiestwo było uzależnione od cesarstwa. Nawet jeśli w początkowym okresie dominował kler sprowadzony z Czech, to budowa polskiej organizacji kościelnej odbywać się miała w oparciu o kler niemiecki. Nie ma też pewności jak długo Jordan posiadał status biskupa misyjnego, czyli podległego bezpośrednio papieżowi, możliwe iż został podporządkowany arcybiskupstwu mogunckiemu. Kronikarz Thietmar, a za nim Gall Anonim w swojej Kronice, podkreślają wielką rolę Dobrawy w nakłonieniu Mieszka do przyjęcia chrztu, należy jednak te informacje potraktować jako wpisanie się w pewną konwencję literacką, która małżonkom władców przypisuje pewien dobroczynny wpływ na decyzje swoich mężów. Przyjęcie chrztu ułatwiło naturalnie nawiązywanie kontaktów ze światem chrześcijańskim. Wprowadzało państwo Mieszka I w krąg kultury łacińskiej.
967 - Wyprawa komesa Wichmana, na czele Wolinian, na ziemie Mieszka I. Mieszka wsparły czeskie posiłki przysłane przez Bolesława I. Dowodzący Wolinianami Wichman poległ w bitwie. Przypuszcza się, iż zwycięstwo to umożliwiło Mieszkowi opanowanie Pomorza Zachodniego. Wielu badaczy wysuwa pogląd, że w imieniu Mieszka na Pomorzu Zachodnim władze sprawował jego brat Czcibor.
968 - Jordan został pierwszym biskupem Państwa Gnieźnieńskiego, miał on status biskupa misyjnego, co oznaczało, iż podlegał bezpośrednio papieżowi.
972 - Bitwa pod Cedynią. Mieszko wraz ze swoim bratem Czciborem pokonał wojska margrabiego Marchii Łużyckiej Hodona i wspomagającego go grafa Zygfryda von Walbeck. Bezpośredni powód najazdu nie jest znany, można przypuszczać, iż był on samowolnym aktem agresji dokonanym przez Hodona mającym na celu podporządkowanie Pomorza Zachodniego wpływom Marchii Łużyckiej.
973 - Pierwszy zjazd w Kwedlinburgu. Był on konsekwencją bitwy pod Cedynią. Książę Polan i margrabia Hodon mieli zaniechać walk i stawić się przed cesarzem pod rygorem popadnięcia w niełaskę. Nie ma nawet pewności czy Mieszko na zjeździe zjawił się osobiście jak utrzymuje Thietmar, gdyż Roczniki altajskie podają, iż wysłał swojego syna Bolesława I zwanego później Chrobrym jako zakładnika. Postanowienia zjazdu są nieznane, wydaje się jednak, iż nie miał on żadnych poważnych następstw, tym bardziej że cesarz Otton I zmarł kilka miesięcy później, a po jego śmierci rozgorzała walka o władzę pomiędzy jego synem Ottonem II, a Henrykiem zwanym Kłótnikiem z bawarskiego rodu Ludolfingów. Mieszko wraz z czeskim Bolesławem I przystąpili do obozu bawarskiego i wsparli Kłótnika.
977 - Śmierć Dobrawy. Ze związku z Dobrawą miał Mieszko dwoje dzieci: Bolesława I Chrobrego oraz córkę Świętosławę (Sygryda), której historyczność jest obecnie kwestionowana.
979 - Istnieje wzmianka, iż w tym roku Otton II podjął wyprawę na Słowian. Domniemywa się, że mogło tu chodzić o wyprawę na kraj Mieszka I jako odwet za przystąpienie do obozu bawarskiego i poparcie dla Henryka Kłótnika.
979-980 - W tych latach Mieszko zawarł drugie małżeństwo, tym razem z Odą, córką Margrabiego Marchii Północnej Dytryka (Teodoryka). Oda była pierworodną córką Dytryka i mniszką w klasztorze w Kalbe, by wyjść za Mieszka została zwolniona ze ślubów zakonnych. Oda dała Mieszkowi trzech synów: Mieszka, Świętopełka oraz Lamberta. Małżeństwo to wyraźnie wskazuje na zbliżenie Mieszka do obozu saskiej arystokracji.
981 - Utrata Grodów Czerwieńskich na rzecz Rusi Kijowskiej. O tym wydarzeniu wspomina ruski mnich kronikarz Nestor w latopisie Powieść minionych lat.
983 - Po śmierci Ottona II Mieszko, wraz z Bolesławem II czeskim, po raz kolejny popiera Henryka Kłótnika w drodze do tronu niemieckiego. Wkrótce jednak Mieszko odstępuje od Kłótnika i wspomaga zbrojnie wojska saskie na Połabiu gdzie trwa powstanie Słowian przeciwko niemieckiemu panowaniu, ma to miejsce w roku 985. Wtedy też Henryk Kłótnik rezygnuje z pretensji do tronu, zwraca wolność małoletniemu Ottonowi III i uznaje regencję jego matki, cesarzowej Teofano.
986 - Drugi zjazd w Kwedlinburgu. Spotkanie cesarzowej Teofano i młodocianego Ottona z Mieszkiem I i Bolesławem II czeskim znane jest z relacji Thietmara. Mieszko miał podporządkować się królowi, złożyć mu liczne dary, w tym wielbłąda. Rodzaj tego podporządkowania nie jest jasny, nie ma pewności czy chodziło tutaj o stosunek lenny czy uznanie władzy królewskiej Ottona III.
990 - Konflikt Mieszka z Czechami rządzonymi przez księcia Bolesława II, którego skutkiem było przyłączenie do Państwa Gnieźnieńskiego Śląska. Mieszka wspierały w tej kampanii posiłki udzielone mu przez regentkę Teofano, były one niewielkie lecz stanowiły symbol poparcia udzielonego ze strony Cesarstwa. Zagadką pozostaje stosunek Bolesława I Chrobrego do tej kampanii, przypuszcza się, że siedział on wtedy w Krakowie i sprawował władzę nad Małopolską uznając czeskie zwierzchnictwo.
991 - Trzeci zjazd w Kwedlinburgu. Mieszko miał wesprzeć wyprawę Ottona III przeciwko Słowianom Połabskim, konkretnie przeciwko Stodoranom. Zdobyto nawet na krótko ich główny gród Brennę.
990-992 - Dagome Iudex. Dokument, w którym Mieszko, występujący pod imieniem Dagome, oddaje swoje państwo i jego przyległości pod opiekę papiestwa. Imię Dagome pochodzi prawdopodobnie od imienia świętego Dagoberta, którego kult był szczególnie rozpowszechniony w Lotaryngii, skąd pochodził pierwszy polski biskup misyjny Jordan. Imię to Mieszko miał otrzymać na chrzcie, oczywiście jest to tylko hipoteza. W dokumencie zawarty jest opis granic państwa Mieszka, określonego mianem Schinesghe. Granica miała przebiegać wzdłuż Morza Bałtyckiego (longum mare) do granicy z Prusami, dalej na południe do miejsca zwanego Rusią, stamtąd na zachód do Krakowa (chodzi prawdopodobnie o ziemię krakowską a nie samo miasto), dalej do rzeki Odry do miejsca zwanego Alemure (prawdopodobnie Morawy), następnie do ziemi Milczan i na północ wzdłuż rzeki do Schinesghe (Gniezno bądź Szczecin według niektórych historyków). Wystawcami dokumentu byli Mieszko, jego żona Oda oraz ich dwaj synowie, Mieszko i Lambert. Brak wśród wystawców trzeciego syna z tego małżeństwa, mianowicie Świętopełka, stąd domniemanie, iż mógł on być przeznaczony do stanu duchownego. Dokument nie wspomina ani słowem o Bolesławie I Chrobrym, najstarszym synu księcia, który pochodził z małżeństwa z Dobrawą. Dlatego też jako prawdopodobną przyczynę powstania dokumentu wysuwa się zabezpieczenie praw Ody i jej potomstwa przez niedopuszczenie do ich wydziedziczenia bądź wygnania przez pierworodnego syna Mieszka, Bolesława zwanego Chrobrym.
25.V.992 - Data śmierci Mieszka I. W chwili śmierci księcia w skład Państwa Gnieźnieńskiego wchodziły Wielkopolska, Mazowsze, Kujawy, Ziemia sieradzka, łęczycka i sandomierska, przyłączony w 990 roku Śląsk oraz Pomorze, które prawdopodobnie nie było z resztą państwa silnie zintegrowane, a rządy najprawdopodobniej sprawował tam podległy księciu gnieźnieńskiemu namiestnik. Sporna pozostaje kwestia Małopolski, gdzie władzę miał sprawować z czeskiego nadania Bolesław Chrobry. Istnieje też hipoteza wskazująca na wcześniejsze przyłączenie Małopolski. Oparta jest ona o wzmiankę z Kroniki Thietmara według której konflikt miedzy Mieszkiem I, a Bolesławem II toczył się o jakieś zabrane królestwo. Idąc dalej tym tropem należy uznać działania wojenne z 990 roku za drugi etap tego konfliktu.
| Kronika Polska, Anonim tzw. Gall, tłumaczenie Roman Grodecki, seria: Biblioteka Narodowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1996. |
| Kronika Polska, Mistrz Wincenty (tzw. Kadłubek), opracowanie i tłumaczenie Brygida Kürbis, seria: Biblioteka Narodowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1996. |
| Kronika Thietmara, opracowanie i tłumaczenie Marian Zygmunt Jedlicki, posłowie Krzysztof Ożóg, Wydawnictwo Universitas, Kraków 2014. |
| Powieść minionych lat. Najstarsza kronika kijowska, opracowanie i tłumaczenie Franciszek Sielicki, Wydawnictwo Templum, Wodzisław Śląski 2014. |
| Widukind. Dzieje Sasów oraz Roczniki korbejskie oraz Roczniki hildesheimskie, tłumaczenie Grzegorz Kazimierz Walkowski, Wydawnictwo Euro-Omni, Bydgoszcz 2013. |
| Oswald Balzer, Genealogia Piastów, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2005. |
| Jerzy Dowiat, Polska - państwem średniowiecznej Europy, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968. |
| Roman Grodecki, Stanisław Zachorowski, Jan Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, T. 1-2, Wydawnictwo Universitas, Kraków 1995. |
| Stanisław Kętrzyński, Polska X-XI wieku, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1961. |
Gerard Labuda, Pierwsze wieki monarchii piastowskiej, Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań 2012.
|
| Henryk Łowmiański, Początki Polski, T. 5, Formowanie się państwa polskiego w latach 964–1000, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973. |
| Tadeusz Manteuffel, Stanisław Trawkowski, Danuta Borawska, Tadeusz Lalik, Polska pierwszych Piastów, Wiedza Powszechna, Warszawa 1968. |
| Stanisław Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2002. |
| Stanisław Szczur, Krzysztof Ożóg, Piastowie. Leksykon biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999. |
| Jerzy Wyrozumski, Historia Polski do roku 1505, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989. |
| Jerzy Dowiat, Chrzest Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa 1966. |
| Marian Zygmunt Jedlicki, Stosunek prawny Polski do Cesarstwa do r. 1000, Wydawnictwo Templum, Wodzisław Śląski 2011. |
| Gerard Labuda, Mieszko I, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2009. |
| Jerzy Strzelczyk, Mieszko I, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2013. |
| Przemysław Urbańczyk, Co się stało w 966 roku?, Zysk i S-ka, Poznań 2016. |
| Przemysław Urbańczyk, Mieszko pierwszy tajemniczy, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2012. |
